Pięć fundamentalnych stylów pływania obejmuje kraula, styl grzbietowy, klasyczny, pieska oraz styl motylkowy. Każdy z nich wymaga solidnej biegłości technicznej, stąd zaleca się naukę pod czujnym okiem wykwalifikowanego trenera. Samodzielne opanowanie techniki pływania może przynieść pewne efekty, ale często prowadzi do utrwalania negatywnych wzorców, które mogą na dłuższą metę zaszkodzić kręgosłupowi zamiast go wzmacniać. Typowym przykładem jest tzw. „żabka dyrektorska”, czyli niepoprawna forma stylu klasycznego. Przeczytaj artykuł i poznaj pięć najpopularniejszych stylów pływackich!
Styl pływacki – kraul
Pływanie stylem kraul jest najszybszym ze wszystkich stylów pływackich. Jednak opanowanie go nie jest proste, wymaga precyzyjnej techniki, w której kluczowe jest płaskie ułożenie ciała oraz praca ramion. Początkujący pływacy często mają problem z właściwym zanurzeniem rąk pod wodą. To, jak wprowadzamy rękę do wody i jak ją wynurzamy, decyduje o szybkości pływania – dla porównania, nogi odpowiadają tylko za 30% uzyskanej prędkości, natomiast aż 70% zależy od rąk.
Synchronizacja oddechu z ruchami ciała może stanowić wyzwanie, zwłaszcza, że styl kraul wymaga częściowego zanurzania głowy pod wodą. Brak wizualnego kontaktu z otoczeniem może prowadzić do spięcia mięśni u mniej doświadczonych pływaków, co z kolei może skutkować utratą równowagi. Dlatego przed przystąpieniem do nauki pływania stylem kraul, warto opanować umiejętność nurkowania – poprawi to naszą orientację przestrzenną i pozwoli nam zaznajomić się z przebywaniem pod wodą.
Styl pływacki – klasyczny (żabka)
Żabka jest preferowanym stylem pływackim dla wielu entuzjastów tej dyscypliny. Niezaprzeczalnie, technika, którą często obserwujemy na basenach, różni się znacznie od tradycyjnej metody pływania tym stylem.
Prawidłowe pływanie stylem żabka wymaga umiejętności zanurzania i wynurzania głowy, a nie utrzymania jej ciągle nad wodą. Ruchy ramion są mniej ekspansywne – podczas wynurzania ręce zbliżamy do tułowia, ale nie wyżej niż na poziom barków, co ułatwia wyłonić się nad powierzchnię wody w celu nabrania powietrza.
Następnie, szybko prostujemy ręce, co skutkuje zanurzeniem całego ciała. Praca nóg także jest charakterystyczna – nie rozchylamy ich na boki do maksimum, lecz wykonujemy tylko lekki rozkrok, podnosząc stopy w kierunku pośladków i kierując je lekko do góry, a nie na boki.
Styl żabkowy jest idealny dla osób, które pragną wzmocnić mięśnie całego ciała poprzez pływanie, pod warunkiem, że jest to prawidłowa żabka, która nie obciąża kręgów szyjnych i lędźwiowych. Pływanie żabką efektywnie rozwija mięśnie klatki piersiowej, natomiast mięśnie grzbietu są zaangażowane w mniejszym stopniu.
Unikaj żabki dyrektorskiej
Żabka dyrektorska lub inaczej obserwatorska jest nieprawidłową odmianą tradycyjnej żabki, w której głowa zawsze jest ponad powierzchnią wody.
Częsta praktyka tego stylu pływania może prowadzić do przeciążeń kręgów szyjnych, co może skutkować degeneracją tej części kręgosłupa, z możliwością poważnych konsekwencji (ból szyi, migrena, drętwienie kończyn, zawroty głowy). Żabka menedżerska również niekorzystnie wpływa na odcinek lędźwiowy kręgosłupa, co prowadzi do tego, że dolna część pleców pozostaje w nienaturalnym zgięciu i ciągłym napięciu.
Zamiast żabki menedżerskiej, lepiej jest wybrać pływanie na plecach – jest łatwe do opanowania i najzdrowsze dla kręgosłupa.
Styl pływacki – grzbietowy
Styl grzbietowy jest idealnym wyborem dla osób cierpiących na bóle pleców, ponieważ nie tylko minimalizuje obciążenie kręgosłupa, ale także skutecznie wzmacnia mięśnie korpusu. Podczas pływania w tym stylu, twarz pływaka jest zwrócona do góry, co ułatwia oddychanie. Siłę napędową generują przede wszystkim ramiona, które wykonują naprzemienne ruchy, przenosząc prawą lub lewą rękę za głowę. Ważne jest, aby ręka, kiedy wchodzi do wody, była całkowicie wyprostowana, a pod wodą powinna zgiąć się w łokciu pod kątem około 90-110 stopni. Nogi również pracują naprzemiennie; jedna noga nieznacznie się zagina kiedy druga prostuje, a nawet lekko przeprostuje. Głowa powinna pozostawać płaska na wodzie, a stopy powinny być obciągnięte, aby ciało zachowywało hydrodynamiczną posturę.
Podczas pływania stylem grzbietowym, kluczowe jest utrzymanie bioder na powierzchni wody, co zapewnia skuteczniejszy ruch nóg. Podczas wkładania ręki do wody, tułów powinien delikatnie się obracać – na przykład, przy zanurzaniu prawego ramienia, zalecane jest lekka rotacja ciała w prawo.
Styl pływacki – motylkowy
Styl motylkowy, zwany również delfinem, wymaga szlifowania techniki, znacznej siły i koordynacji. Dlatego rzadko jest on wybierany przez amatorów, ale dla doświadczonych pływaków jest atrakcyjnym wyzwaniem. Styl ten, w porównaniu do innych tradycyjnych stylów, które istnieją od wieków, został odkryty stosunkowo niedawno, w 1935 roku. Odkrycia dokonał fizyk Volney Wilson, który stworzył styl motylkowy na podstawie obserwacji ruchów ryb. Wykorzystując ten styl, Wilson wygrał kwalifikacje olimpijskie w 1938 roku (motyl jest drugim najszybszym stylem pływackim po kraulu), ale został zdyskwalifikowany ze względu na nieznany wówczas styl. Dopiero w 1956 roku styl motylkowy został uznany za oficjalną konkurencję na Letnich Igrzyskach Olimpijskich.
Podstawą opanowania delfina jest nauka falującego ruchu ciała, gdzie głowa, klatka piersiowa, biodra i nogi poruszają się niezależnie, ale wspólnie tworzą płynny, harmonijny ruch napędzający ciało do przodu. Następnym krokiem jest doskonalenie pracy rąk, nóg i prawidłowego oddechu. Bez pomocy doświadczonego trenera nie jest możliwe doskonałe opanowanie stylu motylkowego. Ten proces nauki wymaga kilku etapów i nie można opanować motylka podczas kilku sesji treningowych, jak ma to miejsce w przypadku kraula. Dlatego styl ten jest zarezerwowany dla doświadczonych i ambitnych pływaków.
Styl pływacki – piesek
Pływanie na pieska, choć jest jednym z najprostszych stylów pływackich, jest jednocześnie jednym z najstarszych – historycy twierdzą, że został on opanowany przez naszych przodków na podstawie obserwacji zwierząt w środowisku naturalnym. Dzieci często rozpoczynają od niego swoją przygodę z pływaniem.
W tej technice, pływak utrzymuje pozycję leżącą na wodzie, z klatką piersiową skierowaną w dół. Poruszając rękami w górę i w dół, tworzy małe okręgi, podczas gdy nogi pracują na przemian, wykonując ruchy podobne do nożyc. Styl ten może nie być najpraktyczniejszy ze względu na wolne tempo, ale jest płynny i nie wymaga wynurzania kończyn z wody. Ta cecha sprawia, że jest często stosowany w wojsku jako cichy styl pływacki, idealny do podejść niezauważonym.
